Handopfok of natuurbroed

Hoe kunnen we helpen?

Papegaaien worden beter opgevoed door hun ouders dan door de mens. Uit veel recent onderzoek blijkt dat papegaaien, die met de hand worden opgekweekt, later meer gedragsproblemen vertonen. Zelfs hun gezondheid wordt erdoor aangetast.

 

De import van papegaaien in Europa is gelukkig inmiddels verboden. Wildvang gebeurt in ieder geval  niet meer legaal. De jonge vogels die in Nederland zijn, zijn dus hier gekweekt. Daarbij maakt men onderscheid tussen handopfok en ouderopfok. Bij handopfok worden de dieren uit het nest gehaald om door mensen met de hand grootgebracht te worden. Dit kan vanaf de eerste levensdag of pas enkele weken na het uitkomen van de eieren plaatsvinden. Ook de arme kuikens die geboren worden in een broedmachine, worden met de hand opgefokt.

 

Handopfok is populair, omdat men denkt dat deze dieren tammere huisdieren zouden worden en makkelijker naar de hand te zetten. Daar spelen handelaars op in. Maar de ware reden is, zoals zo vaak, een geldkwestie. Hoe eerder de babypapegaaien bij hun ouders zijn weggehaald, hoe eerder deze weer aan een nieuw legsel zullen beginnen en hoe eerder er dus weer jonge papegaaien voor de verkoop beschikbaar zijn.

 

Uit zeer veel recent onderzoek bij grijze roodstaartpapegaaien en andere soorten, bijvoorbeeld  gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Applied Animal Behaviour Science, blijkt echter dat papegaaien die met de hand zijn opgekweekt op latere leeftijd vaker gedragsproblemen vertonen dan soortgenoten die door hun ouders zijn grootgebracht. Hoe jonger de diertjes bij hun ouders werden weggehaald, hoe groter de kans op het onstaan van problemen later. Doordat ze het voorbeeld van oudere vogels missen, kunnen ze de normale gedragspatronen van hun soort niet meer aanleren. Men stelde onder andere vast dat met de hand grootgebrachte dieren vaker abnormaal poetsgedrag vertoonden wat tot plukken kan leiden en ook op volwassen leeftijd om eten bleven bedelen (infantiel gedrag). Met de hand grootgebrachte dieren zien zichzelf als onderdeel van een menselijke groep en kiezen hieruit een menselijke partner waaraan ze zich abnormaal sterk hechten. Deze dieren hebben het vaak moeilijk om normaal seksueel gedrag naar soortgenoten te vertonen, maar doen dit soms wel naar hun menselijke partner. Als de jonge vogels met de hand opgekweekt worden, speelt de manier waarop ook een rol. Vogels die met een sonde gevoerd werden, wat meer stresserend is voor de dieren omdat ze niet zelf kunnen slikken, reageren later vaker agressief tegen mensen. Meer dan dieren die gevoerd werden met een lepel of pipet.

 

Deze onderzoeken besluiten dan ook dat steevast met de conclusie dat, om papegaaien met een stabiel karakter te verkrijgen, de jonge dieren best door hun ouders opgekweekt worden. Daarbij mogen de jongen wel af en toe eens vastgenomen worden om ze te laten wennen aan de mensen.