Chocolade

Chocolade bevat twee voor papegaaien giftige bestanddelen namelijk theobromine en cafeïne. Na het eten van chocolade kunnen er bij vogels (en andere dieren) ernstige, levensbedreigende ziekteverschijnselen optreden.

 

De belangrijkste verschijnselen van een chocoladevergiftiging zijn:

  • hyperactiviteit
  • braken
  • diarree
  • epilepsieaanvallen
  • hartritmestoornissen
  • donkere ontlasting

 

Heeft je papegaai chocolade binnengekregen? Neem dan heel snel contact op met je vogelarts!

Read More

Giftige bomen en planten

Deze lijst met giftige planten en bomen is niet compleet. Als een boom of plant hier niet bij staat, wil dat niet zeggen dat die desbetreffende boom of plant niet giftig is. Ons advies is: wanneer je niet zeker weet of een plant of boom giftig is of niet, niet aan je papegaai geven!

 

Hierna volgt een lijst met veel voorkomende giftige planten. Sommige delen van een plant zijn niet giftig, terwijl andere delen dat wel zijn. Giftigheid betekent meestal: zwak giftig. Er zijn een paar planten waar je bij moet oppassen. Planten waar een sterretje (*) voor staat worden als zeer giftig aangemerkt. Veel planten die tot eenzelfde familie horen zijn giftig, dus wanneer je van een zo’n plant weet dat hij giftig is kun je alert zijn voor andere planten binnen die familie. De Latijnse naam wordt gevolgd door de Nederlandse.

 

(s) Staat voor: sommige soorten
(k) Staat voor: ook kamerplant

 

  • Aconitum napellus, Monnikskap: alle delen
  • Azalea (k): alle delen
  • Caladium (k): alle delen
  • Calla / Zantedeschia aethiopica, Indisch bloemriet: blad, wortelstok
  • Cyclamen, Cyclaam (alles s)(k): knol
  • * Colchicum autumnale, Herfstcrocus: bol
  • Convallaria majalis, Lelietje-der-dalen: alle delen
  • * Daphne, Peperboompje,(s): alle delen, vooral besjes
  • Datura, Engelentrompet (s): zaden, blad
  • Delphinium, Ridderspoor (s): zaden, jonge scheuten
  • * Dicentra, Tranend hartje(s): alle delen
  • * Digitalis purpurea, Vingerhoedskruid: alle delen
  • Dieffenbachia (k): alle delen
  • Euonymus, Kardinaalsmuts (s): blad, bast, bessen
  • * Euphorbia, Wolfsmelk: sap
  • * Euphorbia pulcherrima, Kerstster (k)
  • Ficus, Ficus (k): sap
  • Hedera, Klimop (k): blad
  • Hyacinthus, Hyacint: bol
  • Hydrangea, Hortensia (k): alle delen
  • Iris, Iris (s): wortelstok
  • Lathyrus odoratus, Lathyrus: zaden
  • Ligustrum vulgare, Liguster: alle delen
  • Lilium, Lelie (NB: ui, knoflook e.d zijn de eetbare leden der Lelie-familie)
  • Lobelia (s): alle delen
  • Lupinus, Lupine (s): zaden
  • Mirabilis jalapa, Nachtschone: wortels, zaad
  • Monstera, Gatenplant (k): blad, sap
  • Narcissus, Narcis (s): bol
  • * Nerium oleander, Oleander: tak, blad, bloem
  • Parthenocissus quinquefolia, Wingerd: besjes
  • Pharbitis / Ipomoea, Sierwinde: zaden
  • Philodendron (k): blad, sap
  • * Phoradendron serotinum, Mistletoe: bessen
  • Quercus, Eik (s): jonge planten
  • Ranunculus, Boterbloem (s): alle delen
  • Rheum rhaponticum, Rabarber: blad
  • * Ricinus communis, Wonderboon: zaden
  • Rhododendron: alle delen
  • Sedum (s): alle delen
  • Solanum melongena, Aubergine: alle delen behalve vrucht
  • Solanum tuberosum, Aardappel: groene (delen op) knollen
  • * Taxus: zaden (vruchtvlees in mindere mate). Alle groene delen zeer giftig voor vee, let op bij paarden
  • Tulipa, Tulp (s): bol
  • Tanacetum vulgare, Boerenwormkruid: alle delen
  • Boterbloem: bovengrondse delen

 

In het algemeen
Zet kamerplanten die gevaarlijk kunnen zijn buiten bereik of koop ze niet.
Zoek uit wat de Latijnse naam van een (kamer)plant is.
Eet geen zaden, bessen, bladeren of bloemen van een plant tenzij je weet dat die eetbaar zijn. Eet geen planten met melkachtig of gekleurd melksap. Meestal is melksap irriterend voor de huid en dus zeker voor het slijmvlies in mond en keel.
Eet geen bollen. Bollen die naar ui of knoflook ruiken zijn eetbaar.

 

Giftig voor huisdieren

  • Abrus precatorius (paternosterboontje) : alle diersoorten, enkele zaden kunnen voor een hond dodelijk zijn.
  • Aconitum napelus (monnikskap) : alle dieren.
  • Aesculus hippocastanum (witte paardenkastanje)
  • Allium (alle)
  • Amaranthus retroflexus.
  • Apocynum (alle)
  • Arisaema (alle)
  • Asclepias syriaca
  • Atropa belladonna (wolfskers) : katten, honden en varkens.
  • Azalea japonica (azalea) : alle dieren.
  • Bryonia dioica (heggenrank) : varkens en huisdieren.
  • Buxus sempervirens (palmboompje) : dieren die snoeisel eten.
  • Cannabis sativa (wiet-hennep)
  • Chenopodium album
  • Cicuta maculataCicuta virosa (waterscheerling) : runderen zijn gevoelig.
  • Convalaria majalis (lelietje-der-dalen) : ganzen en pluimvee.
  • Cucurbita pepo (sierpompoen) : alle dieren.
  • Datura stramonium (doornappel)
  • Daphne mezereum (peperboompje) : alle dieren, vogels eten bessen.
  • Delphinium (ridderspoor) : vooral runderen en paarden.
  • Dicentra (bloedend hartje)
  • Digitalis purpurea (vingerhoedskruid) : paarden, runderen en geiten eten hiervan.
  • Equisetum arvense (akkerpaardenstaart)
  • Euonymus europaeus (kardinaalsmuts) : zaden ook gevaarlijk voor schapen, geiten en paarden.
  • Eupatorium rugosum (het hout)
  • Euphorbia milii
  • Fagus sylvatica (beuk) : vooral paarden en kalveren bij het eten van nootjes. Bosdieren hebben hier geen last van.
  • Galega officinalis (wikke) : runderen, geiten en schapen
  • Glecoma hederacea
  • Gymnocladus dioica (koffieboom)
  • Hedera helix (klimop).
  • Helleborus niger (kerstroos) : alle dieren
  • Hyacinth orientalis Hydrangea (alle)
  • Hypericum perforatum
  • Juniperus sabina (jeneverbes) : herkauwers
  • Kochia scoparia
  • Lantana camara
  • Laburnum (gouden regen) Paarden en ezels.
  • Ligustrum vulgare (liguster) : vooral paarden, runderen en schapen.
  • Lupinus (lupine) : alle dieren.
  • Medicago sativa
  • Narcissus (alle)
  • Nerium oleander (oleander) : alle dieren.
  • Nicotiana tabacum (tabak) : het eten van gedroogde bladeren.
  • Papaver : dieren die onrijpe zaden eten.
  • Perilla frutescens
  • Philodendron (alle)
  • Phytolacca americana
  • Podophyllum peltatum
  • Ranunculus (alle)
  • Rhamnus frangula (vuilboom) : alle dieren.
  • Rhododendron (alle)
  • Rheum rhabarbarum (rabarber) : vooral varkens en geiten.
  • Rhododendron: alle dieren.
  • Ricinus communis (wonderboom) : alle dieren.
  • Robinia pseudoacacia (acacia) : vooral paarden.
  • Rumex crispus (krulzuring)
  • Sambucus canadensis (goudvlier)
  • Sanguinaria canadensis
  • Saponaria officinalis
  • Solanum (nachtschade-soorten, alle)
  • Sorghum vulgare var. sudanense
  • Taxus baccata en
  • Taxus cuspidata (taxus) alle dieren.
  • Toxicodendron radicans
  • Trifolium hybridum (sierklaver)
  • Tulipa (alle)
  • Viscum album (maretak) : maar vogels eten de bessen
  • Xanthium strumarium
Read More

Zink, lood en roest

Een paar keer zijn er vragen geweest over de risico’s van zinkvergiftiging, over de gevaren van het gebruik van een zinken (honden)bench als gaaienslaapkooi, over de horror-verhalen die de ronde doen over roest of beschadigde coatings van papegaaienkooien.

 

Zink is een spore-element dat in zeer kleine hoeveelheden nodig is in het lichaam van vogels maar ook van mensen. Met de normale voeding krijgen we dat al meer dan voldoende binnen. Een teveel aan zink geeft vergiftigingsverschijnselen. Vaak ontstaan er neurologische klachten, maar de verschijnselen zijn zeer variabel (epileptiforme aanvallen, krampen, depressie, braken, nier- en leverproblemen, verenplukken etc.).

 

Naast zink is lood een ander zwaar metaal dat veel problemen geeft. Loodvergiftiging wordt voornamelijk veroorzaakt door het eten van stukjes lood. Veel papegaaien en parkieten bijten stukjes van bijvoorbeeld vislood, luchtbukskogeltjes, glasgordijnlood, wijnfles loodwikkel, of daklood wat bijvoorbeeld wel in kunstige bloemstukjes wordt verwerkt. Denk erom, ook in elektronische apparaten zit lood: I-pod, I-pad, afstandsbediening e.d..

 

IJzer is veel minder giftig en eigenlijk alleen voor bepaalde vogels een probleem als ze er teveel van binnenkrijgen. Vogels zoals edelpapegaaien, toekans en beo’s hebben snel last van ijzerstapeling in de lever. Maar voor andere vogels kan het niet veel kwaad. Een plekje roest aan een papegaaienkooi is dus géén reden voor paniek. Veel beter is het om even aan te kijken of de vogel ooit aan dat stukje zit te knagen of te knabbelen. Is dat niet het geval, dan is het echt niet nodig om die kooi direct te vervangen!

 

Zink wordt voornamelijk gebruikt om ijzer of staal te coaten en daarmee te beschermen tegen roesten. Dit heet galvaniseren. Het verzinken gebeurt met behulp van electriciteit en hitte of door baden in een zinkbad. De hechting van het zinklaagje verschilt nogal. Meestal is gaas in een bad gedompeld en, zeker bij goedkoper gaas of traliewerk, zitten er vaker zinkrestjes in hoekjes en kleine metaalbraampjes of kleine uitsteeksels die kromsnavels makkelijk kunnen afbreken en inslikken. Gezien het grootschalige gebruik van verzinkte kooien vallen de problemen in verhouding mee, maar zinkvergiftiging komt bij papegaaien en parkieten regelmatig voor. Een vogel die veel afleiding heeft, ook in de kooi, komt minder vaak aan het gaas of de tralies dan een vogel die zich in kooi of volière zit te vervelen.

 

Zinkvergiftiging
Er zijn twee types zinkvergiftiging. De acute vorm als een vogel een stukje metaal dat zink bevat, heeft ingeslikt (ritssluiting, drukknopjes op spijkerbroeken, stukje metaal of metaalbraampjes van gaas bijvoorbeeld) en een chronische vorm waarbij een constante blootstelling aan zink op langere termijn vergiftiging geeft. Bij verdenking van een zinkvergiftiging kan een vogeldierenarts een röntgenfoto maken om te kijken of er soms stukjes metaal te zien zijn, bloedonderzoek doen en uiteindelijk een behandeling instellen met onder andere een speciaal antidote en ondersteunende therapie.

 

Verzinkte kooi
Zinken voorwerpen vormen aan de buitenkant na verloop van tijd zinkoxide. Dit witgrijze poederige laagje is gevaarlijk. Bij een nieuwe verzinkte kooi of bench, kun je deze het beste een paar dagen buiten laten staan, zodat hij iets gaat verweren. Daarna met een stevige borstel met zuur (bijvoorbeeld met een sopje met (schoonmaak)azijn) de zinkoxide verwijderen en dan is je kooi of bench veilig te gebruiken voor je vogel. Als je regelmatig je verzinkte kooi goed poetst met een stevige borstel en afspoelt met een mild zuur, zoals azijn, poets je het laagje nog verder weg en verlaag je het risico. In zuur lost het laagje zinkoxide op en wordt weggespoeld. Let op: ook veel fruit is vaak iets zuur, dus fruit tussen gegalvaniseerd gaas doorduwen kan problemen geven, daar het zinkoxide door het fruit wordt opgelost en aan het fruit kan blijven zitten!

 

Verschillende materialen voor kooien
Voor alle vogelverblijven geldt dat er een inschatting moet worden gemaakt van het risico. Een vogel die alleen voor transport in een verzinkte bench zit of de nacht doorbrengt in een verzinkte bench en niet knaagt aan de tralies loopt weinig risico. Een vogel die de hele dag aan het verzinkte gaas hangt loopt meer risico op (chronische) zinkvergiftiging. Roestvast of roestvrij staal is veilig. Alle kunststof coatings van kooien die er voor papegaaien en parkieten worden verkocht mogen niet los kunnen komen. Een kooi waarvan de (tralie-, bodem- of voerbak)coating los kan, is per definitie niet geschikt voor een papegaai of parkiet. Een fabrikant, maar ook een eigenaar, moet ervan uitgaan dat een papegaai met veel kracht knaagt. Fabrikanten moeten ook zonder meer kunnen aangeven of de gebruikte materialen giftig of gevaarlijk voor het gebruiksdoel kunnen zijn. Een hondenbench is primair gemaakt voor honden, maar kan prima voldoen voor een papegaai.

Read More